शेतकरी मित्रांनो, या लेखात आपण पाहणार आहोत की यंदा प्रधानमंत्री पिक विमा योजना अंतर्गत पिक विमा कसा भरणार, कोणत्या पिकांसाठी विमा लागू आहे, विमा भरताना किती रक्कम भरणे आवश्यक आहे आणि यामध्ये काय बदल झाले आहेत. याशिवाय, ‘एक रुपयात पिक विमा’ योजना संपल्यामुळे आता शेतकऱ्यांना काय करावे लागणार याचीही सविस्तर माहिती मिळणार आहे. 1 जुलैपासून नवीन पिक विमा फॉर्म भरण्यास सुरुवात होणार आहे. यासाठी आवश्यक सूचना आणि चुका टाळण्यासाठी काय काळजी घ्यावी लागेल, ते देखील आपण जाणून घेऊ.
१. ‘एक रुपयात पिक विमा’ योजना संपली, आता हेक्टरी प्रमाणे प्रीमियम भरावा लागणार
गेल्या काही वर्षांत ‘एक रुपयात पिक विमा’ योजना खूप लोकप्रिय झाली होती. अनेक शेतकऱ्यांनी त्याचा फायदा घेतला. मात्र आता शासनाने ही योजना बंद केली आहे. याचा अर्थ असा की आता शेतकऱ्यांना पिक विमा भरण्यासाठी प्रतिहेक्टर (प्रति हेक्टर) प्रमाणे प्रीमियम भरावा लागेल. एकुण घेतल्यास, पूर्वीचा सोपा आणि स्वस्त विमा यापुढे उपलब्ध होणार नाही. त्यामुळे शेतकरी बांधवांनी यासाठी योग्य आर्थिक तयारी करणे आवश्यक आहे.
२. प्रधानमंत्री पिक विमा योजनेत नऊ पिकांचा समावेश – सोयाबीन, मका आणि तूर यांसाठी शासनाचा आर्थिक आधार
यंदाच्या खरीप हंगामासाठी प्रधानमंत्री पिक विमा योजनेत एकूण नऊ पिकांचा विमा उपलब्ध होणार आहे. हे पिकं आहेत: सोयाबीन, मका, तूर, कापूस, ज्वारी, बाजरी, पोळी, कांदा आणि इतर काही स्थानिक पिकं. मात्र, यापैकी फक्त सोयाबीन, मका आणि तूर या पिकांसाठी केंद्र आणि राज्य शासनाचा काही आर्थिक आधार मिळणार आहे. उर्वरित पिकांसाठी विमा प्रीमियम पूर्णपणे शेतकऱ्यांना स्वतः भरावा लागेल.
३. यंदा पिक विमा प्रीमियमची रक्कम किती?
पीक विमा भरण्याची रक्कम प्रत्येक पिकासाठी वेगवेगळी आहे. खाली यंदा 2025 साठी वेगवेगळ्या पिकांसाठी ठरवलेली प्रीमियम रक्कम दिली आहे:
-
मक्यासाठी: ७२० रुपये प्रति हेक्टर
-
सोयाबीनसाठी: ११६० रुपये प्रति हेक्टर
-
तूरसाठी: ९४० रुपये प्रति हेक्टर
-
कापसासाठी: ९०० रुपये प्रति हेक्टर
-
ज्वारीसाठी: ८२.५ रुपये प्रति हेक्टर
-
बाजरीसाठी: ८० रुपये प्रति हेक्टर
-
पोळी साठी: ६२.५ रुपये प्रति हेक्टर
-
कांद्यासाठी: १७० रुपये प्रति हेक्टर
शेतकऱ्यांनी लक्षात ठेवावे की ही रक्कम त्यांनी थेट भरावी लागणार आहे. यामध्ये काही सूट किंवा सवलत आता पूर्वीप्रमाणे उपलब्ध नाही.
४. पिक विमा फॉर्म भरण्याची प्रक्रिया आणि सुरुवात
1 जुलैपासून यंदा प्रधानमंत्री पिक विमा योजनेचा फॉर्म भरण्यास सुरूवात होणार आहे. शेतकऱ्यांनी योग्य प्रकारे आणि काळजीपूर्वक फॉर्म भरावे लागेल.
फॉर्म भरण्याच्या वेळी काही चुका टाळण्यासाठी प्रशासनाने मार्गदर्शक सूचना उपलब्ध करून दिल्या आहेत. अशा चुका केल्यास विमा नाकारला जाण्याचा धोका वाढतो. त्यामुळे फॉर्म भरताना सर्व माहिती नीट तपासून द्यावी लागेल.
५. पिक विमा योजना का महत्त्वाची आहे?
शेतकरी बांधवांसाठी पिक विमा योजना अतिशय महत्त्वाची आहे. पिकांचे नुकसान झाल्यास, तोटा भरून काढण्यासाठी विमा एक आर्थिक मदत म्हणून काम करतो. विशेषत: नैसर्गिक आपत्तींमुळे (पावसाचे तुटणे, अतिवृष्टी, टंचाई, वाऱ्याचे नुकसान इ.) जेव्हा पिकांचे नुकसान होते तेव्हा विमा रक्कम शेतकऱ्यांच्या आर्थिक आधाराचा मुख्य स्रोत बनते.
यंदा पिक विमा योजना नवीन स्वरूपात सुरू होत असल्यामुळे शेतकऱ्यांनी याची योग्य माहिती घेऊन वेळेवर फॉर्म भरणे गरजेचे आहे.
६. ‘एमटी इन्फॉर्मेशन’ कडून नियमित अपडेट्स आणि मार्गदर्शन मिळवा
शेतकऱ्यांना या योजनेंतर्गत वेळोवेळी आवश्यक माहिती आणि फॉर्म भरण्याच्या प्रक्रिया यासंबंधी माहिती देण्यासाठी ‘एमटी इन्फॉर्मेशन’ सारख्या माध्यमातून व्हिडीओ आणि अपडेट्स दिले जात आहेत. यामुळे शेतकरी कोणतीही माहिती चुकवणार नाहीत आणि योग्य वेळी योग्य निर्णय घेऊ शकतील.
शेतकरी मित्रांनो, यंदा प्रधानमंत्री पिक विमा योजनेत मोठे बदल झाले आहेत. ‘एक रुपयात पिक विमा’ योजना संपल्यामुळे आता प्रीमियम रक्कम हेक्टरीप्रमाणे भरावी लागणार आहे. यासाठी तुम्ही आर्थिकदृष्ट्या तयारी करा. १ जुलैपासून पिक विमा फॉर्म भरण्याची प्रक्रिया सुरू होईल, त्यामुळे वेळेत फॉर्म भरणे अत्यंत आवश्यक आहे. शासनाकडून मिळणाऱ्या सूचनांचे काटेकोर पालन करा आणि शक्य तितक्या लवकर तुमचे पिक विमा कवच तयार करा.
तुम्हाला याबाबत अधिक माहितीसाठी आणि फॉर्म भरण्याच्या सूचनांसाठी ‘एमटी इन्फॉर्मेशन’ चॅनेलवर नक्की भेट द्या. यामुळे तुम्हाला कोणत्याही प्रक्रियेत अडचण येणार नाही.
शेतकऱ्यांसाठी हि योजना फार महत्वाची आहे. त्यामुळे तुमचे पिक विमा वेळेवर करून तुमच्या शेतीचे संरक्षण करा.