नमस्कार मित्रांनो! आज आपण प्रधानमंत्री आवास घरकुल योजनेतील एक अत्यंत महत्त्वाचा अपडेट पाहणार आहोत. २०२५-२६ या आर्थिक वर्षासाठी प्रधानमंत्री आवास योजनेत घरकुल मिळवण्यासाठी लागणाऱ्या ड सर्वेची तारीख वाढवण्यात आली आहे. केंद्र सरकारने महाराष्ट्रासह चार राज्यांना ड सर्वेची मुदत वाढवण्याची संधी दिली आहे. या योजनेत ड सर्वे म्हणजे काय? कोणत्या राज्यांना ही संधी मिळाली? ग्रामपंचायतींनी काय काम करायचं आहे? आणि लाभार्थ्यांनी पुढे कसं वागावं? या सगळ्या महत्त्वाच्या मुद्द्यांवर आपण या लेखात सविस्तर चर्चा करू. चला तर मग, संपूर्ण माहिती जाणून घेऊया.
प्रधानमंत्री आवास घरकुल योजनेतील ड सर्वे म्हणजे काय?
ड सर्वे म्हणजे घरकुल योजना अंतर्गत लाभार्थ्यांची नोंदणी करण्यासाठी होणारा सर्वेक्षण. या सर्वेचा उद्देश म्हणजे अर्जदारांची माहिती घेऊन त्यांना या योजनेत घरकुल मिळविण्यासाठी पात्र ठरविणे. जर ड सर्वे वेळेत न झाल्यास, त्या लाभार्थ्यांना त्या वर्षी घरकुल मिळण्याचा लाभ मिळणार नाही. त्यामुळे ड सर्वे हा टप्पा फार महत्त्वाचा असतो.
२०२५-२६ आर्थिक वर्षासाठी ड सर्वेची मूळ तारीख काय होती?
सर्वसामान्यपणे प्रत्येक वर्षी ड सर्वेची एक ठराविक तारीख असते. यंदा २०२५-२६ या वर्षासाठी ड सर्वेचा कालावधी १ एप्रिल २०२५ पासून सुरू होऊन ३१ मे २०२५ रोजी संपणार होता. परंतु, काही कारणांमुळे अनेक लाभार्थी हे सर्वे पूर्ण करू शकले नाहीत. काही लोकांनी वेळेवर अर्ज भरणे टाळले, तर काही जण घरांवर पावसामुळे आणि इतर संकटांमुळे नोंदणी करू शकले नाहीत.
केंद्र सरकारने कसा दिलासा दिला?
भारतीय केंद्र सरकारने महाराष्ट्रासह चार राज्यांसाठी ड सर्वेची मुदत वाढवण्याचा निर्णय घेतला आहे. यामुळे अनेक लाभार्थ्यांना ही संधी मिळाली आहे की ते १८ जून २०२५ पर्यंत आपला ड सर्वे पूर्ण करू शकतील. हा निर्णय लाभार्थ्यांसाठी फारच आनंददायक आणि आवश्यक ठरला आहे, कारण त्यांना आपला घरकुल योजना अंतर्गत लाभ मिळविण्याचा संपूर्ण अधिकार प्राप्त होतो.
कोणते चार राज्यांना दिली ही संधी?
केंद्र सरकारने या नव्या आदेशात खालील चार राज्यांना विशेष संधी दिली आहे:
-
महाराष्ट्र
-
आसाम
-
उत्तराखंड
-
हिमाचल प्रदेश
या राज्यांमध्ये राहणाऱ्या लाभार्थ्यांनी ही संधी नक्की वापरावी. अन्यथा, वेळेत नोंदणी न केल्यास या वर्षी घरकुलाचा लाभ मिळणे कठीण होईल.
ग्रामपंचायतींना काय सूचना देण्यात आल्या आहेत?
केंद्र सरकारने संबंधित सर्व ग्रामपंचायतींना आदेश दिला आहे की १८ जून २०२५ पर्यंत घरकुल योजना अंतर्गत सर्व लाभार्थ्यांचे सर्वेक्षण पूर्ण करावे. ग्रामपंचायतींनी या सूचना गंभीरतेने घेऊन त्वरित कारवाई करावी. लाभार्थ्यांची नावे लवकरात लवकर नोंदवावी आणि त्यांचे सर्वेक्षण योग्य पद्धतीने पार पाडावे.
पावसामुळे घरांचे नुकसान आणि पात्रतेत बदल
या वर्षी पावसामुळे अनेक ठिकाणी घरांवर मोठा फटका बसला आहे. घरं कोसळली, भिंती कोसळल्या, किंवा घर कच्ची अवस्था झाली आहे. यामुळे अनेक लोकांचे घर योजनेत पात्रतेसाठी ‘कच्चे घर’ म्हणून नोंदवले जात आहेत. पूर्वी ज्यांचे घर ‘पक्के’ होते, पण आता ते ‘कच्चे’ झाल्याने त्यांना घरकुल योजनेचा लाभ घेण्याचा अधिकार मिळू शकतो. त्यामुळे ग्रामपंचायतींना अशा घरांची योग्य नोंदणी करणे आवश्यक आहे.
लाभार्थ्यांनी ड सर्वे कसा करायचा?
ड सर्वे करण्यासाठी लाभार्थ्यांनी आपल्या स्थानिक ग्रामपंचायतीकडे जाऊन अर्ज नोंदवावा लागेल. वेळेवर अर्ज न केल्यास, त्या लाभार्थ्यांना या वर्षीच्या योजनेतून वंचित रहाण्याचा धोका आहे. त्यामुळे इच्छुकांनी लवकरात लवकर आपली नोंदणी करून सर्वे पूर्ण करावे.
जे लाभार्थी अजूनही नोंदणी करायची आहेत त्यांना काय करायचे?
जर तुम्ही अजूनही घरकुल योजनेत नाव नोंदवलेले नाही, तर आता त्वरित ग्रामपंचायतीशी संपर्क करा. केंद्र सरकारने मुदत वाढवल्यामुळे तुम्हाला १८ जून २०२५ पर्यंत ड सर्वे पूर्ण करण्याची संधी मिळाली आहे. याचा फायदा घेऊन घरकुल मिळवण्याचा प्रयत्न करा.
पुढील टप्पा काय असेल?
जे लाभार्थी आधीच आपला ड सर्वे पूर्ण करून ठेवले आहेत, त्यांना लवकरच घरकुल योजनेची यादी प्रकाशित होणार आहे. या यादीत लाभार्थ्यांची नावे समाविष्ट केली जातील आणि त्यांना घरकुलाचा लाभ दिला जाईल. यादी प्रकाशित होण्याची तारीख जवळ येत आहे. त्यामुळे लाभार्थ्यांनी सतत सरकारी घोषणांकडे लक्ष ठेवावे.
अधिकृत पत्र आणि आदेश
केंद्र शासनाने या सर्व मुदत वाढीच्या निर्णयाचा अधिकृत आदेश सर्व ग्रामपंचायतींना पाठवला आहे. या पत्रात ड सर्वे करण्यासाठी अंतिम तारीख वाढवण्याबाबत स्पष्ट सूचना आहेत. ग्रामपंचायतींनी या आदेशाचे पालन करणे अत्यावश्यक आहे, जेणेकरून सर्व इच्छुक लाभार्थ्यांना वेळेत योजना मिळू शकेल.
घरकुल योजनेतील अडचणी आणि त्यावर उपाय
-
बऱ्याच लोकांना वेळेत ड सर्वे करायची संधी मिळाली नाही.
-
पावसामुळे घरांचे नुकसान झाले असल्यामुळे घरांचा दर्जा बदला.
-
कच्च्या घरांसाठी पात्रता वाढवण्यात आली.
-
ग्रामपंचायतींनी घरकुल सर्वेक्षणासाठी अधिक सक्रिय भूमिका घ्यावी.
महत्त्वाचा सल्ला
सर्व लाभार्थ्यांना विनंती आहे की ही संधी वाया घालवू नका. तुम्ही घरकुल योजनेचा लाभ घ्यायचा असल्यास लवकरात लवकर ड सर्वे करून घ्या. ग्रामपंचायतीत तक्रार किंवा अडचण असल्यास लगेच संपर्क साधा.
प्रधानमंत्री आवास घरकुल योजनेत ड सर्वेची मुदत वाढवल्यामुळे अनेक लाभार्थ्यांना मोठा दिलासा मिळाला आहे. महाराष्ट्र, आसाम, उत्तराखंड, हिमाचल प्रदेश या चार राज्यांमध्ये राहणाऱ्या लोकांनी ही संधी नक्की वापरावी. जर तुम्ही अजूनही ड सर्वे पूर्ण केले नसेल तर १८ जून २०२५ पर्यंत नोंदणी करून घ्या. यामुळे तुम्हाला या आर्थिक वर्षात घरकुल मिळण्याची शक्यता वाढेल.